ଆଜି ପବିତ୍ର କାର୍ତ୍ତିକ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା । ଧର୍ମମାସ କାର୍ତ୍ତିକର ଶେଷ ଦିନ । ଆଜିର ଦିନରେ ବୋଇତ ବନ୍ଦାଣ ପରମ୍ପରା ରହିଛି । ଉତ୍କଳୀୟ ନୌବାଣିଜ୍ୟ ପରମ୍ପରାକୁ ମନେ ପକାଇ ରାଜ୍ୟର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ବୋଇତ ବନ୍ଦାଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଛି । ଓଡ଼ିଶାର ନୌବାଣିଜ୍ୟ ପରମ୍ପରାକୁ ମନେ ପକାଇ ରାଜ୍ୟବ୍ୟାପୀ ଲୋକେ ଡଙ୍ଗା ଭସାଇଛନ୍ତି । ପୁଷ୍କରିଣୀ, ନଦୀ, ନାଳ, ସମୁଦ୍ର ସବୁଠି ଆ କା ମା ବୈ , ପାନ ଗୁଆ ଥୋଇ, ପାନ ଗୁଆ ତୋର ମାସକ ଧରମ ମୋର ଗୀତ ଗାଇ ଡଙ୍ଗା ଭସାଇଛନ୍ତି । ଆଜି ସକାଳୁ ସକାଳୁ ବିଭିନ୍ନ ଜଳାଶୟରେ ହଜାର ହଜାର ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁଙ୍କ ଭିଡ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଛି । ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ନଦୀ ଓ ପୁଷ୍କରଣୀ କୂଳରେ ବ୍ୟାପକ ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି । ପୂର୍ବରୁ ବୋଇତ ଯାତ୍ରାରେ ଦୂର ଦେଶକୁ ଯାଉଥିଲେ ସାଧବ ପୁଅ । ସେମାନଙ୍କର ଗୌରବମୟ ଗାଥାର ସ୍ମତି ଚାରଣ କରି ଆଜି ବୋଇତ ବନ୍ଦାଣ ଉତ୍ସବ ପାଳିତ ହୋଇଛି ।
କାର୍ତ୍ତିକ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ବା ଡଙ୍ଗାଭସା ଓଡ଼ିଶାରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପର୍ବ ଭାବରେ ପାଳିତ ହୁଏ । ଏହି ଦିନଟି ଉତ୍କଳର ପ୍ରାଚୀନ ନୌବାଣିଜ୍ୟ ପରମ୍ପରା ଏବଂ ସାଧବମାନଙ୍କ ଦୂରଦେଶକୁ ଯାତ୍ରାକୁ ମନେ ପକାଇଥାଏ । ରାଜ୍ୟର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଆଜି ବୋଇତ ବନ୍ଦାଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଛି, ଯାହା ଓଡ଼ିଶାର ଗୌରବମୟ ଇତିହାସର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଅଙ୍ଗ ।
ଆଜି ସକାଳୁ ସକାଳୁ ପୁଷ୍କରିଣୀ, ନଦୀ, ନାଳ ଓ ସମୁଦ୍ର କୂଳରେ ହଜାର ହଜାର ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁଙ୍କ ଭିଡ଼ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ଲୋକମାନେ ଉତ୍ସାହର ସହିତ “ଆ କା ମା ବୈ, ପାନ ଗୁଆ ଥୋଇ, ପାନ ଗୁଆ ତୋର ମାସକ ଧରମ ମୋର” ଗୀତ ଗାଇ କଦଳୀ ପଟୁଆରେ ତିଆରି ଛୋଟ ଛୋଟ ଡଙ୍ଗା ଭସାଇଥିଲେ । ଏହି ଡଙ୍ଗାଗୁଡ଼ିକରେ ଦୀପ, ପାନ ଓ ଗୁଆ ରଖାଯାଇ ନଦୀରେ ଭସାଯାଏ, ଯାହା ସାଧବମାନଙ୍କ ସମୃଦ୍ଧ ବାଣିଜ୍ୟ ଯାତ୍ରାର ପ୍ରତୀକ । କାର୍ତ୍ତିକ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଦିନ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁମାନେ ସକାଳୁ ପବିତ୍ର ନଦୀ ଓ ଜଳାଶୟରେ ସ୍ନାନ କରିଥାନ୍ତି । ଏହାକୁ ‘କାର୍ତ୍ତିକ ସ୍ନାନ’ କୁହାଯାଏ ଏବଂ ଏହାର ଅନେକ ଧାର୍ମିକ ଗୁରୁତ୍ବ ରହିଛି । ଭକ୍ତମାନେ ମନ୍ଦିର ଯାଇ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରିବା ପରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ପିଠାପଣା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ଭୋଗ ଲଗାଇଥାନ୍ତି ।
କାର୍ତ୍ତିକ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ବା ବୋଇତ ବନ୍ଦାଣ କେବଳ ଏକ ଧାର୍ମିକ ପର୍ବ ନୁହେଁ, ଏହା ଓଡ଼ିଶାର ସମୃଦ୍ଧ ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ । ଏହି ଦିନ ରାଜ୍ୟବାସୀ ପୂର୍ବପୁରୁଷମାନଙ୍କ ସାହସିକତା, ଉଦ୍ୟମ ଏବଂ ସମୁଦ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଦୂରଦେଶ ସହିତ ବାଣିଜ୍ୟିକ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନର ଗାଥାକୁ ମନେ ପକାଇଥାଉ । ରାଜ୍ୟର ବିଭିନ୍ନ ଜଳାଶୟ କୂଳରେ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁମାନେ ଶାନ୍ତିଶୃଙ୍ଖଳା ସହିତ ପର୍ବ ପାଳନ କରିପାରିଥିଲେ ।
ଏହି ପର୍ବ ଶାନ୍ତି, ସମୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଭାଇଚାରାର ବାର୍ତ୍ତା ବହନ କରେ । ଏହା ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଇତିହାସ ସହିତ ଯୋଡ଼ି ରଖିବା ସହ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇଥାଏ । ଆଜିର ଭୋରରୁ ରାଜଧାନୀ ଭୁବନେଶ୍ବର ସମେତ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ନିକଟସ୍ଥ ଜଳାଶୟଗୁଡ଼ିକରେ ଡଙ୍ଗା ଭସାଇ କାର୍ତ୍ତିକ ବ୍ରତ ଶେଷ କରିଥାଆନ୍ତି ।