ଆଜି ରାକ୍ଷୀପୂର୍ଣ୍ଣିମା

ଭାଇ ଓ ଭଉଣୀଙ୍କ ଅବିସ୍ମରଣୀୟ ପ୍ରେମ ‘ରକ୍ଷାବନ୍ଧନ’। ଏହା ଭାଇ ଓ ଭଉଣୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ପବିତ୍ର ପ୍ରେମ ଓ ପରସ୍ପରଙ୍କ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନର ପ୍ରତୀକ। ଏହାକୁ ଭାଇମାନେ ତାଙ୍କ ଭଉଣୀ ହାତରୁ ରାକ୍ଷୀ ବାନ୍ଧି ସାରା ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ପ୍ରତିଜ୍ଞା କରନ୍ତି ଏବଂ ଉପହାର ସହିତ ପାଳନ କରନ୍ତି।ପୁରାଣରେ ଏହା କେବେ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ତାହାର କିଛି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବର୍ଣ୍ଣନା ନାହିଁ କିନ୍ତୁ କେତେକ ପୁରାଣରେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ଯେ ଏହି ପରମ୍ପରା ସ୍ୱର୍ଗର ଦେବତାମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଏହାକୁ ଦେଖିଲେ ଏହି ପରମ୍ପରା ବହୁ ପ୍ରାଚୀନ ବୋଲି ଅନୁମାନ କରାଯାଏ। ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଏ ସମ୍ବନ୍ଧିତ କିଛି ପୌରାଣିକ କାହାଣୀ ଜାଣିନେବା।ପୁରାଣରେ ଏକ କାହାଣୀ ଅଛି ଯେ, ଭୃତାସୁର ସହିତ ଯୁଦ୍ଧରେ ଦେବରାଜ ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ଇନ୍ଦ୍ରାଣୀ ସଚୀ ତାଙ୍କ ତପୋବଳରେ ଏକ ରକ୍ଷାସୂତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ଶ୍ରାବଣ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଦିନ ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ହାତରେ ବାନ୍ଧିଥିଲେ। ଏହି ରକ୍ଷାସୂତ୍ର ଦେବରାଜଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଇଥିଲା ଏବଂ ସେ ଯୁଦ୍ଧରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲେ। ଏହି ଘଟଣା ସତ୍ୟଯୁଗରେ ଘଟିଥିଲା।ମହାଭାରତରେ ରାକ୍ଷୀ ସହିତ ଜଡିତ ଏକ ସୁନ୍ଦର କାହାଣୀ ରହିଛି। ଯେତେବେଳେ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଇନ୍ଦ୍ରପ୍ରସ୍ଥରେ ରାଜସୁୟ ଯଜ୍ଞ କରୁଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ସେହି ସଭାରେ ଶିଶୁପାଳ ଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ଶିଶୁପାଳ ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଅପମାନିତ କଲେ, ସେତେବେଳେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କ ସୁଦର୍ଶନ ଚକ୍ର ପଠାଇ ତାଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ। ସୁଦର୍ଶନ ଫେରୁଥିବା ବେଳେ କୃଷ୍ଣଙ୍କ କାଣୀ ଆଙ୍ଗୁଠିରେ ବାଜି ସାମାନ୍ୟ କଟିଗଲା ଏବଂ ରକ୍ତ ପ୍ରବାହିତ ହେବାକୁ ଲାଗିଲା।ଦ୍ରୌପଦୀ ସହିପାରିଲେ ନାହିଁ। ସେ ନିଜ ଶାଢିର କାନିକୁ ଚିରି କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଆଙ୍ଗୁଠିରେ ଗୁଡ଼ାଇଦେଲେ। ଏଥିରେ ଖୁସି ହୋଇ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଦ୍ରୌପଦୀଙ୍କୁ ପ୍ରତିଜ୍ଞା କରିଥିଲେ ଯେ ସେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସୂତ୍ରର ଋଣ ପରିଶୋଧ କରିବେ। ଏହା ପରେ, ଯେତେବେଳେ ଦୁଃଶାସନ ଦ୍ରୌପଦୀଙ୍କ ବସ୍ତ୍ରହରଣ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିଲା ସେତେବେଳେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ବସ୍ତ୍ର ଦାନ କରି ତାଙ୍କ ସମ୍ମାନକୁ ରକ୍ଷା କରିଥିଲେ। କୁହାଯାଏ ଯେ ଯେଉଁଦିନ ଦ୍ରୌପଦୀ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ହାତରେ ଶାଢିର କାନିକୁ ବାନ୍ଧିଥିଲେ ସେଦିନ ଶ୍ରାବଣ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଥିଲା।ଯୁଦ୍ଧରେ ପାଣ୍ଡବଙ୍କୁ ଜିତାଇବାରେ ରକ୍ଷା ସୂତ୍ରଙ୍କର ପ୍ରମୁଖ ଅବଦାନ ଥିଲା। ମହାଭାରତ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଯୁଧିଷ୍ଠିର କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ପଚାରିଲେ “ହେ କାହ୍ନା! ମୁଁ କିପରି ସମସ୍ତ ସଂକଟରୁ ରକ୍ଷା ପାଇପାରିବି? ମୋତେ କିଛି ଉପାୟ କୁହ। ତା’ପରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ସୈନିକଙ୍କ ହାତରେ ରକ୍ଷାସୂତ୍ର ବାନ୍ଧିବାକୁ କହିଥିଲେ। ଯାହା ଫଳରେ ସେମାନେ ନିଷ୍ଠାପର ସହ ଯୁଦ୍ଧ ଲଢି ତାଙ୍କର ରକ୍ଷା କରିବେ ଏବଂ ଏଥିରେ ତାଙ୍କର ବିଜୟ ହେବ।ଯୁଧିଷ୍ଠିର ମଧ୍ୟ ତାହା କଲେ ଏବଂ ବିଜୟୀ ହେଲେ। ଏହି ଘଟଣା ଶ୍ରାବଣ ମାସର ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ତିଥିରେ ମଧ୍ୟ ହୋଇଥିବା କୁହାଯାଏ। ସେବେଠାରୁ ଏହି ଦିନରେ ପବିତ୍ର ରକ୍ଷାସୂତ୍ର ବନ୍ଧାଯାଏ। ସେଥିପାଇଁ ଏହିଦିନ ସୈନିକଙ୍କ ହାତରେ ରାକ୍ଷୀ ବନ୍ଧାଯାଏ।ରାଜା ବଳୀ ଖୁବ ଦାନୀ ଥିବାରୁ ବାମନ ରୂପ ନେଇ ଆସିଥିବା ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁ ତାଙ୍କୁ ତିନି ପାଦ ଭୂମି ଭିକ୍ଷାରେ ମାଗିବାକୁ ସେ ଦେବାକୁ ବଚ୍ଚନ ଦେଇଥିଲେ। ଭଗବାନ ଦୁଇ ପାଦରେ ସ୍ୱର୍ଗ ଓ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ନେଇଗଲେ। ବଳୀଙ୍କ ପାଖରେ ଦେବାକୁ ଆଉ କିଛି ନଥିବାରୁ ସେ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ସହ ପାତାଳପୁର ଯିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କଲେ। ଭଗବାନ ବୈକୁଣ୍ଠ ଛାଡି ପାତାଳଙ୍କୁ ଚାଲିଗଲେ। ଦେବୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭାଳେଣି ପଡିଲା। ତା’ପରେ ସେ ଲୀଳା ସୃଷ୍ଟି କରି ଜଣେ ଗରିବ ମହିଳା ହୋଇ ରାଜା ବଳୀଙ୍କ ପାଖକୁ ଗଲେ ଓ ତାଙ୍କ ହାତରେ ରକ୍ଷା ସୂତ୍ର ବାନ୍ଧିଦେଲେ। ରାଜା ବଳୀ ଦାନରେ ସବୁ ହରାଇଥିବାରୁ କହିଲେ ମୋ ପାଖେ ତୁମକୁ ଦେବାକୁ କିଛି ନାହିଁ। ଏହା ପରେ ଦେବୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ନିଜ ରୂପକୁ ଆସି କହିଲେ ତୁମ ପାଖରେ ତ ସାକ୍ଷାତ ଭଗବାନ ଅଛନ୍ତି, ମୁଁ କେବଳ ତାଙ୍କୁ ଚାହେଁ, ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ନେବାକୁ ଆସିଛି।ରାଜା ବଳୀ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ସହ ଯିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଲେ। ଯିବାବେଳେ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁ ବଳୀ ରାଜାଙ୍କୁ ଏକ ବରଦାନ ପ୍ରଦାନ କଲେ ଯେ ସେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଚାରିମାସ ପାତାଳରେ ରହିବେ। ଏହି ଚାରିମାସ ଚତୁର୍ମାସ ଭାବରେ ଜଣାଯାଏ।